Krónos og Kairos: Tvö andlit tímans

Við vöknum á morgnana og segjum, „ég svaf ekki nóg“ og við leggjumst á koddann og segjum, „ég kom ekki nógu í verk“, segir Brené Brown

Við eyðum miklu af okkar daglega lífi í línulegum tíma, sem gefur okkur tilfinningu fyrir skorti, og þessa nagandi hugsun að sama hvað við reynum þá séum við aldrei nóg og gerum ekki nóg. Þessi upplifun okkar á tíma sem stefnir í eina átt, fylgir vinstra heilahvelinu og verður til þess að við erum sífellt að keppast við að sanna að við séum einhvers virði, að sýna að við höfum gert eitthvað sem skiptir máli. 

Náttúran og árstíðirnar sýna okkur aðra leið til að upplifa tíma. Við getum kallað það flæði. Forn Grikkir voru með tvö orð yfir tíma, Krónos og Kairos. Krónos, er línulegur, mælanlegur tími, mínútur, klukkutímar, ár. Krónos mælir magn. Kairos mælir gæði. Gæðastundir, ferska upplifun. Hjá Grikkjum snérist hann um „rétta“ andartakið, hið fullkomna andartak. Heimurinn andar inn og í kyrrðinni sem fylgir, áður en hann andar frá, getur allt breyst. Krónos er klukkur, áfangar, dagatöl, áætlun, vekjarar. Kairos er dýpt, óendanleiki, lotning, ástríða, kærleikur, helgi. „Við lifum í Krónos og við þráum Kairos. Þar liggur okkar togstreita“, segir rithöfundurinn Sara Ban Breathnach sem skrifaði mjög áhugaverða bók um að njóta þess sem lífið gefur.

Það er mismunandi hvernig aðstæður vekja þessa tilfinningu fyrir flæði innra með okkur. Þegar við leikum okkur, förum í langa gönguferð, lesum bók, eldum góðan mat, dönsum, spilum á hljóðfæri, tökum þátt í djúpum samræðum, þegar við hugleiðum. Krónos er allt það sem fær þig til að gleyma þér og heiminum, af því þú ert inni í honum af lífi og sál. 

Þegar við finnum kyrrð innra með okkur eigum við auðveldara með að sjá fegurð stundarinnar og njóta þess sem lífið býður hverju sinni. Að taka á móti af heilum hug. Þegar ég hugleiði þá fæ ég stund til að stíga út úr hringekjunni um stund, á meðvitaðan hátt. Ég get hlustað og melt og komið svo fersk aftur inn í daginn. Hugurinn verður viðráðanlegri og ánægjulegri félagi. Ekki lengur eins og stjórnlaus hestur sem rýkur í allar áttir með mig. Hann verður léttari og rúmar jákvæðari heimssýn og viðhorf. Og hefur meiri visku að færa mér.

Dagleg hugleiðsla gefur okkur færi á að hlaða batteríin, að finna friðsæld og koma heim til okkar sjálfra aftur og aftur. Í okkar háværa heimi er það bæði erfiðara en líka nauðsynlegra en nokkru sinni að eiga aðgang að djúpri alltumlykjandi þögn.

Guðrún Arnalds, jógakennari, hómópati og leiðbeinandi í Fókusing, aðferð til að hlusta á visku líkamans. 

Andartak jóga- og heilsustöð

[e-mail]

Möntrur og leyndardómar kyrrðarinnar

Hefurðu einhvern tíma reynt að setjast niður að hugleiða og fundið eitthvað allt annað en kyrrð og frið?  Ein leið til að hjálpa huganum að slaka á er að syngja möntrur. Möntrur geta virst mjög framandi, og þær eru það auðvitað við fyrstu kynni. Ég hef reyndar alltaf verið mjög heilluð af fjarlægum menningarheimum og framandi tungumálum. Í mínum huga eru möntrur leyndardómar til að kanna og kynnast betur. Og til að upplifa. Mantra þarf ekki að vera flókin til að hafa djúp áhrif. Hún getur verið bara eitt atkvæði. Hljóð tala beint til líkamans. Við þekkjum öll hvernig börn róast við söng.

Möntrur eru orð eða hljóð sem við endurtökum, í hljóði eða upphátt til að beina huganum í flæðandi farveg og hækka tíðni hugans. Og um leið lyftist öll skynjun okkar og verður skýrari. Hugleiðsla með möntru getur hjálpað til við að bæta andlega líðan og þar með líkamlega heilsu.

Man þýðir hugur og tra þýðir verkfæri eða vernd. Orðið mantra þýðir því vernd eða verkfæri hugans. Mantra er eins og lykill sem opnar víddir innra með okkur, lykill að óendanleikanum. Það hefur verið sagt að mantra endurómi eitthvað sem við þekkjum innra með okkur, kjarni eða viska sem býr í okkur og sem bergmálast í möntrunni. Þannig  má segja að hún sé eins og endurómun á sjálfsöryggi.

Þegar við förum með möntru þá hægist á andardrættinum. Þannig er mantra líka öndunaræfing. Mantran kallar fram taktfasta öndun, við öndum djúpt inn og hægt frá. Taktföst öndun er róandi og nærandi. 

Við virkjum sefkerfi taugakerfisins þegar við förum með möntrur. Flökkutaugin,  meginþáttur sefkerfisins liggur í gegn um hálsinn, upp við raddböndin. Margar rannsóknir sýna að hún örvast við söng. Sefkerfið gefur heilanum skilaboð um að slaka á og melta. Við erum ekki bara að melta fæðu, heldur líka allt sem við erum að takast á við í daglegu lífi. Við fáum stund til að vinna úr og sortera. Og á sama tíma getum við notið þess að syngja og hvíla í andardrættinum.

Mantra kallar fram þögn. Eftir að við hættum að fara með hana kemur enn dýpri þögn en áður. Mér finnst stundum þegar ég kem til baka úr hugleiðslu, að ég hafi farið eitthvert. Eins og að stíga út fyrir heiminn í smá stund og inn í aðra vídd. Annan veruleika sem lýtur öðrum lögmálum. Sem er víður og stór og hefur stærri tilgang. Möntrur gefa eins og farveg fyrir hugsanir. Hugsanirnar raða sér betur upp og breyta um tón. Ég næ betur að forgangsraða hvað er mikilvægt og hvíla í sjálfri mér.

Það er mjög ljúf iðkun að syngja möntrur. Ég býð þér að taka þátt í sumarhugleiðslu með mér sem er í senn öndunaræfing og einföld mantra.

Dagleg hugleiðsla er gott akkeri að hafa í annríki dagsins, hvort sem er heima eða á ferðalagi. Hún gefur okkur færi á að hlaða batteríin, að finna friðsæld og koma heim til okkar sjálfra aftur og aftur. Dagleg hugleiðsla gefur mér ákveðna reglu í óreglunni, stund með sjálfri mér og stundum gæðastund með mínum nánustu. 

 

Guðrún Arnalds, jógakennari, hómópati og leiðbeinandi í Fókusing, aðferð til að hlusta á visku líkamans.

Andartak jóga og heilsustöð